İstifadəçi:Farmakonəzarət/sandbox

Azərbaycan Farmakonəzarət

- Farmakonəzarət**

dərman vasitələrinin istifadəsi ilə bağlı mənfi reaksiyaların və hər hansı digər problemlərin monitorinqinə, müəyyən edilməsinə, qiymətləndirilməsinə və qarşısının alınmasına yönəlmiş elmi və fəaliyyət tədbirləri sistemidir. Farmakonəzarətın əsas məqsədi xəstələrin təhlükəsizliyini təmin etmək və dərman vasitələrinin effektivliyini artırmaqdır.

Tarix Farmakonəzarətın tarixi 20-ci əsrin ortalarına, dərmanların mənfi reaksiyaları hallarının sistematik şəkildə qeyd olunmağa başladığı vaxta təsadüf edir. Bu məsələyə 1960-cı illərdə yeni doğulmuş körpələrdə çoxlu qüsurların yaranmasına səbəb olan talidomid faciəsindən sonra xüsusi diqqət yetirilmişdir. Bu hadisə dərman təhlükəsizliyi üçün daha ciddi nəzarət və monitorinq sistemlərinin yaradılmasına təkan verdi.

Əsas vəzifələr

1. **Məlumatların toplanması**: Dərmanların əlavə təsirləri və digər arzuolunmaz təsirləri haqqında məlumatların sistematik toplanması. 2. **Məlumatların Təhlili**: Nümunələri müəyyən etmək və riski qiymətləndirmək üçün toplanmış məlumatların işlənməsi və təhlili. 3. ** Məlumatlandırma**: Müəyyən edilmiş risklər və ehtiyat tədbirləri barədə tibb qurumları və geniş ictimaiyyəti məlumatlandırmaq. 4. **Tənzimləmə**: Dərman vasitələrinin istifadəsinə dair təlimatlara dəyişikliklərin edilməsi, əlavə tədqiqatların aparılması və risklərin azaldılması üçün tədbirlərin tətbiqi. 5. **Təhsil və Təlim**: Farmakonəzarətin əhəmiyyəti haqqında məlumatlılığı artırmaq üçün səhiyyə mütəxəssislərinin təlimi və məlumat kampaniyalarının keçirilməsi.

Farmakonəzarət sisteminin iştirakçıları

Farmakonəzarət sistemində müxtəlif subyektlər iştirak edir, o cümlədən: - Əczaçılıq şirkətləri: Onlardan dərman vasitələrinin təhlükəsizliyinin monitorinqi və aşkar edilmiş hər hansı problem barədə məlumat verməsi tələb olunur. Pharmcontrol (https://www.pharmcontrol.com/az) bütün dünyada Farmakonəzarət və dərmanların qeydiyyatı sahəsində aparıcı şirkətdir. O, aşağıdakı ölkələrdə əczaçılıq sənayesində fəaliyyət göstərən , tibbi və kosmetik məhsullar istehsal edən şirkətlərə xidmət göstərir: ABŞ, Almaniya, Argentina, Avstriya, Azərbaycan, Belarus, BƏƏ, Çexiya, Çin, Cənubi Koreya, Fransa, Gürcüstan, Hindistan, İspaniya, İsveçrə, İtaliya, Kanada, Moldova, Monqolustan, Özbəkistan, Pakistan, Polşa, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Rumıniya, Rusiya, Tacikistan, Türkiyə, Türkmənistan. - Milli və beynəlxalq tənzimləyici orqanlar:

ÜST, EMA, FDA və qlobal səviyyədə Farmakonəzarət fəaliyyətini əlaqələndirən başqaları kimi.

- Tibb işçiləri: Xəstələrdə müşahidə olunan mənfi reaksiyalar barədə məlumat verən həkimlər, əczaçılar və tibb bacıları. - Xəstələr dərmanların mənfi reaksiyaları barədə məlumat verə bilər. Alətlər və üsullar Müasir farmakonəzarət sistemləri müxtəlif vasitə və üsullardan istifadə edir, o cümlədən: - Mənfi reaksiyaların məlumat bazaları: VigiBase (ÜST) kimi milli və beynəlxalq reyestrlər. - Elektron hesabat sistemləri: Mənfi reaksiyalar haqqında məlumatların toplanması və təhlili üçün platformalar. - Farmakoepidemioloji tədqiqatlar: Dərmanların istifadəsi ilə bağlı risklərin müəyyən edilməsinə və qiymətləndirilməsinə yönəlmiş tədqiqatlar. - Auditlər və yoxlamalar: Əczaçılıq şirkətləri və tibb müəssisələrinin farmakonazarət norma və standartlarına uyğunluğunun yoxlanılması. Əhəmiyyət və gələcək Farmakonəzarət dərman vasitələrinin təhlükəsizliyinin təmin edilməsində və əhalinin sağlamlığının qorunmasında əsas rol oynayır. İnformasiya texnologiyalarının və məlumatların təhlili metodlarının inkişafı Farmakonəzarət sistemlərinin səmərəliliyinin artırılmasına kömək edir ki, bu da dərman vasitələrinin istifadəsi ilə bağlı potensial riskləri tez bir zamanda müəyyən etməyə və qarşısını almağa imkan verir