Şirvanşahlar dövləti

	Şirvanşahlar dövləti; شروانشاهان ; Şahlıq
	; Şirvanşahlar dövlətinin ərazisi
Paytaxt	Şirvan; (861-918); Şamaxı; (918-1192); Bakı və Şamaxı; (1192-1538)
Böyük şəhərlər	Şamaxı, Bakı, Dərbənd, Şabran, Mahmudabad, Qəbələ
Dil(lər)	fars dili; (rəsmi); türk dili; (canlı danışıq dili)
Din	Sünni islam
Pul vahidi	dirhəm, dinar
Əhalisi	türklər, tatlar, ərəblər
İdarəetmə forması	Monarxiya
Sülalə	Şirvanşahlar; Məzyədilər; (861-1027); Kəsranilər; (1027-1382); Dərbəndilər; (1382-1538)
	Varislik
	← Qafqaz Albaniyası; ← Ərəb Xilafəti; Səfəvilər dövləti →;

Azərbaycanca Vikipediyada baxın: Şirvanşahlar dövləti

Azərbaycan dili

Xüsusi isim

azərbaycanca: Şirvanşahlar dövləti

Mənalar :

(Tarix, Azərbaycan tarixi) Şirvanşahlar dövləti — Cənub-şərqi Qafqazda - əsasən indiki Azərbaycan Respublikası və qismən də indiki Dağıstan ərazisində, vaxtilə mövcud olmuş dövlət^[12]. Ərazisi şərqdə Dərbənddən Kür çayı mənsəbinə qədər Xəzər dənizi sahilərindən başlayaraq, Şirvan tarixi vilayəti ilə yanaşı, qərbdə bəzən Gəncə şəhərinə qədər uzanmış, ayrı-ayrı vaxtlarda Şəki və Qarabağı o cümlədən Beyləqanı da əhatə etmişdir. Paytaxtı Şamaxı, bəzən isə Bakı şəhəri olmuşdur.

Dünya xalqlarının dillərində

Tərcümələr :

Hind-Avropa dil ailəsi: Alman qrupu

ingiliscə: [[ | ]] ^(en)
norveçcə: [[ | ]] ^(no)
almanca: [[ | ]] ^(de)
isveçcə: [[ | ]] ^(sv)
niderlandca: [[ | ]] ^(nl)
limburqca: [[ | ]] ^(li)
islandca: [[ | ]] ^(is)
afrikaans: [[ | ]] ^(af)
sadə ingiliscə: [[ | ]] ^(simple)
frizcə: [[ | ]] ^(fy)
danimarkaca: [[ | ]] ^(da)
qədim ingiliscə: [[ | ]] ^(ang)
aşağı almanca: [[ | ]] ^(nds)
yeni norveçcə: [[ | ]] ⁽ⁿⁿ⁾
farercə: [[ | ]] ^(fo)
idiş: [[ | ]] ^(yi)
lüksemburqca: [[ | ]] ^(lb)

Hind-Avropa dil ailəsi: Roman qrupu

fransızca: [[ | ]] ^(fr)
portuqalca: [[ | ]] ^(pt)
italyanca: [[ | ]] ^(it)
ispanca: [[ | ]] ^(es)
rumınca: [[ | ]] ^(ro)
qalisiyaca: [[ | ]] ^(gl)
katalanca: [[ | ]] ^(ca)
siciliyaca: [[ | ]] ^(scn)
oksitanca: [[ | ]] ^(oc)
latınca: [[ | ]] ^(la)
asturiyaca: [[ | ]] ^(ast)
korsikaca: [[ | ]] ^(co)
araqonca: [[ | ]] ^(an)

Hind-Avropa dil ailəsi: Baltik qrupu

litvaca: [[ | ]] ^(lt)
latışca: [[ | ]] ^(lv)

Hind-Avropa dil ailəsi: Slavyan qrupu

rusca: [[ | ]] ^(ru)
polyakca: [[ | ]] ^(pl)
ukraynaca: [[ | ]] ^(uk)
bolqarca: [[ | ]] ^(bg)
serbcə: [[ | ]] ^(sr)
çexcə: [[ | ]] ^(cs)
xorvatca: [[ | ]] ^(hr)
slovencə: [[ | ]] ^(sl)
slovakca: [[ | ]] ^(sk)
kaşubca: [[ | ]] ^(csb)
belarusca: [[ | ]] ^(be)
makedonca: [[ | ]] ^(mk)
serb-xorvatca: [[ | ]] ^(sh)
boşnakca: [[ | ]] ^(bs)

Ural-Altay dil ailəsi: Baltık-Fin-Uqor qrupu

fincə: [[ | ]] ^(fi)
macarca: [[ | ]] ^(hu)
estonca: [[ | ]] ^(et)

Dravid dil ailəsi

tamilcə: [[ | ]] ^(ta)
kannadaca: [[ | ]] ^(kn)
malayalamca: [[ | ]] ^(ml)
teluquca: [[ | ]] ^(te)

Çin-Tibet dilləri ailəsi: Sinik (Çin) qrupu

çincə: [[ | ]] ^(zh)
min-nan: [[ | ]] ^(zh-min-nan)

Mon-Xhmer dil ailəsi

vyetnamca: [[ | ]] ^(vi)
kxmercə: [[ | ]] ^(km)

Hind-Avropa dil ailəsi: Yunan qrupu

yunanca: [[ | ]] ^(el)

Tay-Kaday dil ailəsi

tayca: [[ | ]] ^(th)
laosca: [[ | ]] ^(lo)
çjuanca: [[ | ]] ^(za)

Hind-Avropa dil ailəsi: İran qrupu

kürdcə: [[ | ]] ^(ku)
farsca: [[ | ]] ^(fa)
puştunca: [[ | ]] ^(ps)
tacikcə: [[ | ]] ^(tg)

Ural-Altay dil ailəsi: Koreya qrupu

koreyaca: [[ | ]] ^(ko)

Ural-Altay dil ailəsi: Yapon qrupu

yaponca: [[ | ]] ^(ja)

Sunda-Sulaves dil ailəsi

indonezcə: [[ | ]] ^(id)
malayca: [[ | ]] ^(ms)
sundca: [[ | ]] ^(su)
yavaca: [[ | ]] ^(jv)
çamorroca: [[ | ]] ^(ch)

Afro-Asiyatik dil ailəsi

ərəbcə: [[ | ]] ^(ar)
ivritcə: [[ | ]] ^(he)
amharca: [[ | ]] ^(am)
hausca: [[ | ]] ^(ha)
somalicə: [[ | ]] ^(so)
maltaca: [[ | ]] ^(mt)
afarca: [[ | ]] ^(aa)
oromoca: [[ | ]] ^(om)
tiqrinyaca: [[ | ]] ^(ti)

Hind-Avropa dil ailəsi: Hind qrupu

urduca: [[ | ]] ^(ur)
hindcə: [[ | ]] ^(hi)
sindhicə: [[ | ]] ^(sd)
qucaratca: [[ | ]] ^(gu)
sinhalaca: [[ | ]] ^(si)
marathicə: [[ | ]] ^(mr)
nepalca: [[ | ]] ^(ne)
pəncabca: [[ | ]] ^(pa)
maldivcə: [[ | ]] ^(dv)
benqalca: [[ | ]] ^(bn)
sanskritcə: [[ | ]] ^(sa)
assamca: [[ | ]] ^(as)
palicə: [[ | ]] ^(pi)
kəşmircə: [[ | ]] ^(ks)
oriyaca: [[ | ]] ^(or)
biharicə: [[ | ]] ^(bh)

Hind-Avropa dil ailəsi: Erməni qrupu

ermənicə: [[ | ]] ^(hy)

Avstroneziya dil ailəsi

malaqasicə: [[ | ]] ^(mg)
taqalcə: [[ | ]] ^(tl)

Niger-Konqolez dil ailəsi

sotoca: [[ | ]] ^(st)
ruandaca: [[ | ]] ^(rw)
suahilicə: [[ | ]] ^(sw)
xosaca: [[ | ]] ^(xh)
bambaraca: [[ | ]] ^(bm)
linqalaca: [[ | ]] ^(ln)
şonaca: [[ | ]] ^(sn)
kirundicə: [[ | ]] ^(rn)
svaticə: [[ | ]] ^(ss)
tsonqaca: [[ | ]] ^(ts)
tsvanaca: [[ | ]] ^(tn)
volofca: [[ | ]] ^(wo)
yorubaca: [[ | ]] ^(yo)
zuluca: [[ | ]] ^(zu)
akanca: [[ | ]] ^(ak)

Hind-Avropa dil ailəsi: Kelt qrupu

brötonca: [[ | ]] ^(br)
vallicə: [[ | ]] ^(cy)
irlandca: [[ | ]] ^(ga)
şotlandca: [[ | ]] ^(gd)
kernevekcə: [[ | ]] ^(kw)
mencə: [[ | ]] ^(gv)

Çin-Tibet dilləri ailəsi: Tibet-Burma qrupu

myanmarca: [[ | ]] ^(my)
dzonqxaca: [[ | ]] ^(dz)
tibetcə: [[ | ]] ^(bo)

Hind-Avropa dil ailəsi: Alban qrupu

albanca: [[ | ]] ^(sq)

Qafqaz dillərinin cənub qrupu

gürcücə: [[ | ]] ^(ka)

Bask dili

baskca: [[ | ]] ^(eu)

And-Ekvador dil aiəsi: Keçuva qrupu

keçuaca: [[ | ]] ^(qu)
aymaraca: [[ | ]] ^(ay)

Ural-Altay dil ailəsi: Monqol qrupu

monqolca: [[ | ]] ^(mn)

Qafqaz dillərinin şimal-qərb qrupu: Abxaz-adıqey dilləri

abxazca: [[ | ]] ^(ab)

Qafqaz dillərinin şimal-şərq qrupu: Nax-dağıstan dilləri

avarca: [[ | ]] ^(av)
çeçencə: [[ | ]] ^(ce)

Ural-Altay dil ailəsi: Türk qrupu

Tərcümələr :

azərbaycanca: Şirvanşahlar dövləti
Krım tatarca: [[ | ]] ^(crh)
çuvaşca: [[ | ]] ^(cv)
qazaxca: [[ | ]] ^(kk)
özbəkcə: [[ | ]] ^(uz)
tatarca: [[|]] ^(tt)

</noinclude>: [[ | ]]^(ky)

qumuqca: [[ | ]] ^(kum)

türkcə: [[ | ]] ^(tr)
türkməncə: [[ | ]] ^(tk)
uyğurca: [[ | ]] ^(ug)
başqırdca: [[ | ]] ^(ba)
qaraçay-balkarca: [[ | ]] ^(krc)
qaqauzca: [[ | ]] ^(gag)
saxa: [[ | ]] ^(sah)
qaraqalpaqca: [[ | ]] ^(kaa)

↑ Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi. Azərbaycan Tarixi. 8-ci sinif üçün dərslik. 2003-cü il. səh.199
↑ Həsən bəy Rumlu, s.289
↑ Шapaф-xaн Бидлиcи, c.188
↑ S. Aşurbəyli - Şirvanşahlar dövləti, Bakı, 2006
↑ TQDK. Tarix. Dərs vəsaiti. 2009-cu il. səh.157.
↑ TQDK. Tarix. Dərs vəsaiti. 2009-cu il. səh.157.
↑ Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi. Azərbaycan Tarixi. 8-ci sinif üçün dərslik. 2003-cü il. səh.18.
↑
- Həmdullah Qəzvini 1340-cı ildə Şirvan şəhərlərinin XIV əsrin birinci yarısının sonlarındakı vəziyyətinə dair qısa məlumat verir... Ənuşirəvanın tikdirdiyi Şamaxı Şirvanın baş şəhəridir, -S.Aşurbəyli, Şirvanşahlar dövləti, Bakı, 2006-cı il, səh.: 241;
- Həsən Rumlunun "Əhsənüt-təvarix"indən iqtibas: Şah mühüm məsələlərin həlli üçün dövlət başçıları ilə məşvərət edir, sədr, vəzir, hakim və başqa məsul şəxslərin rəy və təkliflərinə qulaq asırdı [64, 263a, 263b; 76, 156]. Ancaq, şübhəsiz, həlledici söz şahın olardı. O, adətən, dövlətin paytaxt adlanan əsas şəhərində yaşayır, qışlaq və yaylaq yerlərinə getməyi nəzərə alınmazsa, əsasən, müharibə vaxtı şəhəri tərk edirdi. Məsələn, qaraqoyunlu və ağqoyunlu hökmdarları Təbrizdə, I Şah İsmayıl Təbrizdə, I Şah Təhmasib Təbriz və Qəzvində, II Şah İsmayıl Qəzvində, Şəki hakimləri Şəkidə, şirvanşahlar I İbrahim, I Xəlilullah, Fərrux Yasar, II İbrahim, II Xəlilullah və Şahruq vaxtlarının çoxunu Şamaxıda keçirmişlər, - bax: Şahin Fərzəliyev, Azərbaycan XV-XVI əsrlərdə, Bakı, 1983, səh.: 28.;
- Далее — страна, именуемая Ширван, с главным городом Шемаха, - Иоганн Шильтбергер. Путешествие по Европе, Азии и Африке (с 1394 года по 1427 год.
↑ Xaqan Balayev. Azərbaycan dilinin dövlət dili kimi təşəkkül tarixindən. Səh.8
↑ Bax: Sara Aşurbəyli, Şirvanşahlar dövləti, Bakı, 2006, səh. 216.
↑ Гадиров Ф.В. О поселении античного периода, выявленного в Кабалинском магале.//ИАН АзССР, серия истории, философии, права, 1978, № 2
↑ Tadeusz Swietochowski. Russia and Azerbaijan: A Borderland in Transition, Columbia University, 1995, p. 2, ISBN 0231070683: "In the fifteenth century a native Azeri state of Shirvanshahs flourished north of the Araxes."

[1] Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi. Azərbaycan Tarixi. 8-ci sinif üçün dərslik. 2003-cü il. səh.199

[2] Həsən bəy Rumlu, s.289

[3] Шapaф-xaн Бидлиcи, c.188

[4] S. Aşurbəyli - Şirvanşahlar dövləti, Bakı, 2006

[5] TQDK. Tarix. Dərs vəsaiti. 2009-cu il. səh.157.

[6] TQDK. Tarix. Dərs vəsaiti. 2009-cu il. səh.157.

[7] Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi. Azərbaycan Tarixi. 8-ci sinif üçün dərslik. 2003-cü il. səh.18.

[8] 
Həmdullah Qəzvini 1340-cı ildə Şirvan şəhərlərinin XIV əsrin birinci yarısının sonlarındakı vəziyyətinə dair qısa məlumat verir... Ənuşirəvanın tikdirdiyi Şamaxı Şirvanın baş şəhəridir, -S.Aşurbəyli, Şirvanşahlar dövləti, Bakı, 2006-cı il, səh.: 241;

Həsən Rumlunun "Əhsənüt-təvarix"indən iqtibas: Şah mühüm məsələlərin həlli üçün dövlət başçıları ilə məşvərət edir, sədr, vəzir, hakim və başqa məsul şəxslərin rəy və təkliflərinə qulaq asırdı [64, 263a, 263b; 76, 156]. Ancaq, şübhəsiz, həlledici söz şahın olardı. O, adətən, dövlətin paytaxt adlanan əsas şəhərində yaşayır, qışlaq və yaylaq yerlərinə getməyi nəzərə alınmazsa, əsasən, müharibə vaxtı şəhəri tərk edirdi. Məsələn, qaraqoyunlu və ağqoyunlu hökmdarları Təbrizdə, I Şah İsmayıl Təbrizdə, I Şah Təhmasib Təbriz və Qəzvində, II Şah İsmayıl Qəzvində, Şəki hakimləri Şəkidə, şirvanşahlar I İbrahim, I Xəlilullah, Fərrux Yasar, II İbrahim, II Xəlilullah və Şahruq vaxtlarının çoxunu Şamaxıda keçirmişlər, - bax: Şahin Fərzəliyev, Azərbaycan XV-XVI əsrlərdə, Bakı, 1983, səh.: 28.;

Далее — страна, именуемая Ширван, с главным городом Шемаха, - Иоганн Шильтбергер. Путешествие по Европе, Азии и Африке (с 1394 года по 1427 год.

[9] Həmdullah Qəzvini 1340-cı ildə Şirvan şəhərlərinin XIV əsrin birinci yarısının sonlarındakı vəziyyətinə dair qısa məlumat verir... Ənuşirəvanın tikdirdiyi Şamaxı Şirvanın baş şəhəridir, -S.Aşurbəyli, Şirvanşahlar dövləti, Bakı, 2006-cı il, səh.: 241;

[10] Həsən Rumlunun "Əhsənüt-təvarix"indən iqtibas: Şah mühüm məsələlərin həlli üçün dövlət başçıları ilə məşvərət edir, sədr, vəzir, hakim və başqa məsul şəxslərin rəy və təkliflərinə qulaq asırdı [64, 263a, 263b; 76, 156]. Ancaq, şübhəsiz, həlledici söz şahın olardı. O, adətən, dövlətin paytaxt adlanan əsas şəhərində yaşayır, qışlaq və yaylaq yerlərinə getməyi nəzərə alınmazsa, əsasən, müharibə vaxtı şəhəri tərk edirdi. Məsələn, qaraqoyunlu və ağqoyunlu hökmdarları Təbrizdə, I Şah İsmayıl Təbrizdə, I Şah Təhmasib Təbriz və Qəzvində, II Şah İsmayıl Qəzvində, Şəki hakimləri Şəkidə, şirvanşahlar I İbrahim, I Xəlilullah, Fərrux Yasar, II İbrahim, II Xəlilullah və Şahruq vaxtlarının çoxunu Şamaxıda keçirmişlər, - bax: Şahin Fərzəliyev, Azərbaycan XV-XVI əsrlərdə, Bakı, 1983, səh.: 28.;

[11] Далее — страна, именуемая Ширван, с главным городом Шемаха, - Иоганн Шильтбергер. Путешествие по Европе, Азии и Африке (с 1394 года по 1427 год.

[9] Xaqan Balayev. Azərbaycan dilinin dövlət dili kimi təşəkkül tarixindən. Səh.8

[10] Bax: Sara Aşurbəyli, Şirvanşahlar dövləti, Bakı, 2006, səh. 216.

[11] Гадиров Ф.В. О поселении античного периода, выявленного в Кабалинском магале.//ИАН АзССР, серия истории, философии, права, 1978, № 2

[12] Tadeusz Swietochowski. Russia and Azerbaijan: A Borderland in Transition, Columbia University, 1995, p. 2, ISBN 0231070683: "In the fifteenth century a native Azeri state of Shirvanshahs flourished north of the Araxes."

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]