Kateqoriya:Feil (Volapük dili)
Fel[redaktə]
Volapükdə feillərin və müxtəlif feil formalarının yaradılmasının mürəkkəb sistemi var, lakin onların demək olar ki, hamısı opsionaldır və istifadəsi məcburi deyil. Məsələn, feilin şəxs-cəm şəkilçiləri formasına görə müvafiq əvəzliklə eynidir:
- ob(s) əvəzliyi — «mən (biz)», löf ("sevgi") kökünə əlavə olunduqda löfob(s) ("sevirəm, sevirik") əmələ gəlir;
- ol(s) əvəzliyi — «sən (siz)») löfol(s) — "sevirsən, sevirsiniz";
- om(s) əvəzliyi — «o (onlar, kişilər)» löfom(s) — "kişi sevir, kişilər sevirlər";
- of(s) əvəzliyi — «o (onlar, qadınlar)» löfof(s) — "qadın sevir, qadınlar sevirlər";
- on(s) əvəzliyi — dilin ilk versiyasında qeyri-müəyyən əvəzlik idi, "nə isə" mənasında, ikinci versiyada orta cins əvəzliyidir.
- oy(s) əvəzliyi — De Yonqun islahatı ilə tətbiq olunmuşdur, volapükün ilkin variantındakı qeyri-müəyyən əvəzliyi əvəz elədi və ilkin versiyadakı on(s) mənasını daşıyır, şəkilçi kimi əlavə olunduqda löfoy(s) — «kimsə sevir (kimlərsə sevirlər)" mənasını verir.
Zamana görə dəyişmə ön və son şəkilçiləri vasitəsilə edilir:
Şühudi keçmiş zama, ä-, a- и o- ön şəkiçiləri:
- Keçmiş zaman: älöfom — "o sevdi";
- İndiki zaman: alöfom — "o sevir";
- Gələcək zaman: olöfom — "o sevəcək";
Perfekt formalar (nəqli keçmiş zaman), i-, e- və u- ön şəkiçiləri:
- Keçmiş zaman: ilöfom — "o sevmiş";
- İndiki zaman: elöfom — "o sevib";
- Gələcək zaman: ulöfom — "o sevəcək";
Həmçinin dildə başqa formalar da var:
- Məsdər, -ön şəkilçisi, löfön — "sevmək";
- Feili sifət, -öl şəkilçisi, löföl — "sevən";
- Əmr forması, -öd şəkilçisi, löfomöd! — "sevsin!";
- Şərt forması, -öv şəkilçisi, löfomöv, if … — "əgər ..., onda sevərdi";
- Məchul forma, p- ön şəkilçisi, palöfom — "o sevilir";
- Sual hissəciyi, -li şəkilçisi, löfom-li — "o sevir?";
Ümumiyyətlə bu şəkilçilər vasitəsilə müxtəlif məlumatlara görə bir neçə mindən bir neçə yüz minə qədər feil forması almaq olar