acı
azərbaycanca: acı- Əski əlifba: آجی
Mənalar :[1]https://web.archive.org/web/20160314081707/https://azerdict.com/izahli-luget/ac%C4%B1
- ↑
- Dili-ağzı yandırıcı, kinə, xardal və s. dadında olan (şirin ziddi). Acı dərman. Acı badam. Acı dad. Acı istiot. Acı turp. Acı soğan. Acı çay (dişləmə çay, içinə qənd salınmamış çay).
- Məcazi məna: Fəlakətli, məşəqqətli, əziyyətli, kədərlə dolu. Acı həyat. Acı tale. Acı günlər. // is. məc. (çox vaxt cəm şəklində). Fəlakət, əziyyət, məşəqqət, təzyiq. İndi Gülpəri, ona [İdrisə] çox məşəqqətli keçmiş uşaqlıq həyatının bütün acılarını unutdurdu. M.Hüseyn. _ Acı çəkmək – müsibət çəkmək, fəlakət keçirmək.
- is. məcazi məna. Ağrı, azar, yorğunluq hissi. Can acısı. – Molla Bağırın fələqqəsinin çubuqlarının acısını, deyəsən, indi bu saat yenə ayaqlarımda hiss edirəm. C.Məmmədquluzadə. // Müvəffəqiyyətsizlik, uğursuzluq, fəlakət, peşmanlıq nəticəsində doğan acılıq hissi. [Ulduzun] duyduğu acını yuyub aparmaq üçün heç bir göz yaşı kifayət deyildi. Ə.Məmmədxanlı.
- Məcazi məna: Xoşa gəlməyən, qəlbə toxunan, ağır, pis, qaba, kobud. Acı söz. Acı danışıq. Acı xatirələr. – Şol şəkər dildən rəvamıdır, şəha; Bən mühibbə sən acı söz söyləmək? Nəsimi. [Səfdərqulu:] Mümkün deyil ki, kişi səni görə, sənə acı söz deməyə. N.Vəzirov. Ayrım qızı .. naxır sahiblərinin acı töhmətini eşitməmək, həm də Kərim babaya acı dərs vermək qəsdi ilə yumrubaşlı iri çomağı götürüb özünü naxıra yetirmişdi. A.Şaiq. _ Acı danışmaq – bax acılamaq.
- Məcazi məna: İbrətli, nəticəsi pis olan, təəssüf ediləcək. Keçən ilin acı təcrübəsindən hələ də lazımi nəticə çıxarmamışlar.
- Məcazi məna: Bəzi sözlərin qabağında, onların ifadə etdikləri şeyin təsirini, dərəcəsini, qüvvəsini şiddətləndirir. Şərbətli acı firqətin nuş edərəm şəkər kimi. Nəsimi. Əsəndə dövranın acı ruzgarı; Saralıb solursan bir gözəl kimi. S.Vurğun. Acı xəzri qurutmuş torpağını, daşını. R.Rza. Heybət əlini Şamonun əlindən üzərək, ata acı bir qamçı çəkdi. S.Rəhimov. Gəlin bayaq acı bir fəryad çəkib özündən getdi. Mir Cəlal. ◊ Acı göz yaşları – dərdin, kədərin şiddətini ifadə edir. Acı gülüş – dərin bir kədərlə birləşmiş gülüş, ağlarkən gülmə. Acısını almaq (çıxarmaq) – 1) heyfini almaq, intiqamını almaq; 2) acılığını azaltmaq (götürmək). acı-acı zərf 1) Nifrətlə, acıqla, ələ salarcasına, istehza ilə, başqasına toxunacaq, təhqir edəcək bir tərzdə. Acı-acı gülmək. Acı-acı danışmaq. Acı-acı baxmaq; 2) təəssüflə, qəlbi yana-yana, məyusluqla. Səfər .. qanına bulaşıb zarıldayan yaralıları və meyitləri seyr edir, nə isə acı-acı düşünürdü. Çəmənzəminli. O, insanlardakı vəfasızlığa acı-acı gülürdü. M.Hüseyn. Acı-acı gülərdin, indi şirin-şirin gül. S.Rüstəm.
Əski əlifba:
- دیلی-آغزی یاندیریجی، کینه، خاردال و س. دادیندا اولان (شیرین ضدی). آجی درمان. آجی بادام. آجی داد. آجی ایستیوت. آجی تورپ. آجی سوغان. آجی چای (دیشلمه چای، ایچینه قند سالینمامیش چای)
- مجازی معنا: فلاکت‌لی، مشققت‌لی، اذیت‌لی، کدرله دولو. آجی حیات. آجی تالئ. آجی گون‌لر. // ایس. مج. (چوخ واخت جمع شکلینده). فلاکت، اذیت، مشققت، تضییق. ایندی گولپری، اونا [ایدریسه] چوخ مشققت‌لی کئچمیش اوشاق‌لیق حیاتینین بوتون آجی‌لارینی اونوت‌دوردو. م.حسین. _ آجی چکمک – موسیبت چکمک، فلاکت کئچیرمک
- ایس. مجازی معنا. آغری، آزار، یورغونلوق هیسسی. جان آجی‌سی. – موللا باغیرین فلققه‌سی‌نین چوبوق‌لارینین آجی‌سینی، دئیه‌سن، ایندی بو ساعت یئنه آیاق‌لاریمدا هیسس ائدیرم. ج.مممدقولوزاده. // موفقیت‌سیزلیک، اوغورسوزلوق، فلاکت، پئشمان‌لیق نتیجه‌سینده دوغان آجی‌لیق هیسسی. [اولدوزون] دویدوغو آجینی یویوب آپارماق اوچون هئچ بیر گؤز یاشی کیفایت دئییلدی. ا.مممدخان‌لی
- مجازی معنا: خوشا گلمه‌ین، قلبه توخونان، آغیر، پیس، قابا، کوبود. آجی سؤز. آجی دانیشیق. آجی خاطره‌لر. – شول شکر دیل‌دن روامی‌دیر، شها؛ بن موهیببه سن آجی سؤز سؤیلمک؟ نسیمی. [سفدرقولو:] مومکون دئییل کی، کیشی سنی گؤره، سنه آجی سؤز دئمه‌یه. ن.وزیروو. آیریم قیزی .. ناخیر صاحب‌لری‌نین آجی تؤهمتینی ائشیتممک، هم ده کریم بابایا آجی درس وئرمک قصدی ایله یومروباش‌لی ایری چوماغی گؤتوروب اؤزونو ناخیرا یئتیرمیشدی. آ.شایق. _ آجی دانیشماق – باخ آجیلاماق
- مجازی معنا: ایبرت‌لی، نتیجه‌سی پیس اولان، تأسف ائدیله‌جک. کئچن ایلین آجی تجروبه‌سین‌دن هله ده لازیمی نتیجه چیخارمامیش‌لار
- مجازی معنا: بعضی سؤزلرین قاباغیندا، اونلارین ایفاده ائتدیک‌لری شئیین تأثیرینی، درجه‌سینی، قوه‌سینی شیددتلندیریر. شربت‌لی آجی فیرقتین نوش ائدرم شکر کیمی. نسیمی. اسنده دؤورانین آجی روزگاری؛ سارالیب سولورسان بیر گؤزل کیمی. س.وورغون. آجی خزری قوروتموش تورپاغینی، داشینی. ر.رضا. هئیبت علینی شامونون علین‌دن اوزه‌رک، آتا آجی بیر قام‌چی چکدی. س.رهیموو. گلین بایاق آجی بیر فریاد چکیب اؤزون‌دن گئتدی. میر جلال. ◊ آجی گؤز یاش‌لاری – دردین، کدرین شدتینی ایفاده ائدیر. آجی گولوش – درین بیر کدرله بیرلشمیش گولوش، آغلارکن گولمه. آجی‌سینی آلماق (چیخارماق) – 1) هئیفینی آلماق، اینتیقامینی آلماق؛ 2) آجی‌لیغینی آزالتماق (گؤتورمک). آجی-آجی زرف 1) نیفرتله، آجیقلا، اله سالارجاسینا، ایستئهزا ایله، باشقاسینا توخونا‌جاق، تحقیر ائده‌جک بیر طرزده. آجی-آجی گولمک. آجی-آجی دانیشماق. آجی-آجی باخماق؛ 2) تأسفله، قلبی یانا-یانا، میوسلوقلا. سفر .. قانینا بولاشیب زاریلدایان یارا‌لی‌لاری و مئییت‌لری سئیر ائدیر، نه ایسه آجی-آجی دوشونوردو. چمنزمین‌لی. او، اینسان‌لارداکی وفاسیزلیغا آجی-آجی گولوردو. م.حسین. آجی-آجی گولردین، ایندی شیرین-شیرین گول. س.روستم
Dünya xalqlarının dillərində
[redaktə]
Tərcümələr :
|
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Ural-Altay dil ailəsi: Türk qrupu
[redaktə]
Tərcümələr :
|
türkcə: acı - azərbaycanca: acı