güc
Jump to navigation
Jump to search
[redaktə]
İsim[redaktə]
azərbaycanca: güc
Mənalar :
- Canlıların əzələlərini gərginləşdirmə vasitəsilə fiziki hərəkətlər etmə qabiliyyəti; insanın (heyvanın) fiziki enerjisi, qüvvəsi; qüvvə. Görsün mən dəlinin indi gücünü. “Koroğlu”. Gücünə bax, şələni bağla. (Ata. sözü). _ Güc almaq – güclənmək, qüvvətlənmək. Şəhriyaram, güc alıb, qüvvət alıb eşqimdən; Mən huma tək uçaram, sinəsi suzan gedərəm. Şəhriyar. Güc etmək (eləmək) – bax güc vermək 1-ci mənada. Fələk zülmün gec elər; Gec olsa da, güc elər. (Bayatı). Güc gəlmək – bir işi güc işlədərək görmək. Güc vermək – bir şeyi qaldırmaq və ya yerindən tərpətmək üçün fiziki qüvvə sərf etmək; gördüyü bir işi daha da gücləndirmək. Danışığa güc vermək. – Güc verir, eylə ki, məcmuə yazanlar gələnə.. M.S.Ordubadi. Güc vurmaq – bax güc vermək 1-ci mənada. [Şərəbanı:] Sən güc ver! C.Cabbarlı. Gücdən düşmək – gücünü, qüvvətini itirmək, gücsüzləşmək; etibarını, qüvvəsini itirmək. Gücdən salmaq – gücsüz etmək, taqətdən salmaq. Xəstəlik onu gücdən saldı. Gücə salmaq – zor işlətməklə bir şeyi əldə etmək, yaxud əldə etməyə çalışmaq, zorla bir şeyə məcbur etmək. Gücə salıb əlindən almaq. – Qalalar, ay qalalar; Laçın orda balalar; Laçın balasın verməz; Bəlkə gücə salalar. (Bayatı); gücü çatmayan bir şeyə güc vuraraq bədənin bir yerini zədələmək. Belini gücə salmaq. Gücü çatmaq – bir işi görə bilməyə qüvvəsi çatmaq, qüvvəsi daxilində olmaq; bacarmaq. Ananın, göz yaşından savayı heç nəyə gücü çatmırdı. M.Hüseyn. Gücü düşmək – bax gücü çatmaq. İndi deyin görüm, o qüvvətli qolların gücü düşməyən hansı bir kamandır. M.S.Ordubadi. Gücü gəldikcə – bütün gücü ilə, bacardığı qədər, var qüvvəsi ilə. [Eyvaz kişi] özünü itirmədi, sağ əli ilə sol qoluna dolanan ilanın boğazından tutub gücü gəldikcə çayın içinə atdı. Ə.Vəliyev.
- Qüvvət, taqət. Əlinin gücü yoxdur. _ Güc gətirmək – qüvvətlənmək, artmaq, üstünə gəlmək. Xəstəlik güc gətirdi. Gücdən düşmək – qüvvəti getmək, taqətdən düşmək, zəifləşmək. Ustanın azarı günügündən şiddətlənirdi, bəzən zəifləşib gücdən düşürdü. Çəmənzəminli.
- İşgörmə qabiliyyəti, enerji. Maşının yükqaldırma gücü. Suyun gücü. – El gücü, sel gücü. (Ata. sözü).
- Bacarıq, qabiliyyət. Göstərir aləmə hər işdə bu gün öz gücünü; Kapital sahibinin göylərə çıxmaqda ünü. M.Müşfiq.
- Qüdrət, qüvvət. Dövlətin gücü. // Təsir qüvvəsi. Sözün gücü. Dəlillərin gücü.
- İnandırma qabiliyyəti, təsir qüvvəsi. Təbliğatın gücü. Tərbiyənin gücü. – Sənətin gücü onun həyata təsir gücü ilə ölçülməlidir. S.Rəhimov. Sözünün gücünü özü də bildi. B.Vahabzadə.
- Bir şeyin təzahür dərəcəsi; intensivlik, gərginlik. Səsin gücü. Küləyin gücü. Partlayışın gücü.
- Maddi cəhət, pul. Ev tikməyə gücüm yoxdur. _ Gücü çatmaq – maddi vəziyyəti imkan vermək, bir işi görmək üçün pulu olmaq. [Veys:] Beş misqallıq şeyə gücümüz çatmır! Ə.Əbülhəsən.
- Üstünlük, qüvvə. _ Güc gəlmək (gətirmək) – üstün gəlmək, qalib gəlmək. [Axırda qız Məlikməmmədə dedi:] ..Bu devə güc gələ bilməyəcəksən. (Nağıl). Bizim Sədəf, Balakişi oğluna güc gəldi. İ.Əfəndiyev.
- Hüquqi cəhətdən qüvvəyə malik olma; səlahiyyət. Müqavilənin gücü. _ Gücdən düşmək, gücünü itirmək hüq. – qüvvədən düşmək, daha məcburi olmamaq. Müqavilə gücdən düşdü. Qanun gücünü itirdi. Gücə minmək hüq. – qüvvəyə minmək, artıq hamı üçün məcburi olmaq. Qanun ayın birindən gücə minmişdir.
- Yardım, kömək. [Naçalnik:] Bəy, mən gəlmişəm ki, Nəbini tutam. Bu işdə gərək mənə güc verəsən, mən sənsiz heç iş görə bilmərəm. “Qaçaq Nəbi”.
- Məhsul yetirmə, göyərtmə qabiliyyəti (torpaq haqqında). Torpağın gücü. Torpaq gücdən düşüb.
- Böyük istehsal qüvvəsinə malik olma; qüvvə. Fabrikin gücü. Zavod bütün gücü ilə işləyir.
Dünya xalqlarının dillərində[redaktə]
Tərcümələr :
|
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Ural-Altay dil ailəsi: Türk qrupu[redaktə]
Tərcümələr :
|
.svg){kind=small}
