ki
Jump to navigation
Jump to search
[redaktə]
Bağlayıcı[redaktə]
- Baş cümlə ilə budaq cümlələri bir-birinə bağlayır
- Bağlayıcı vəzifəsini görən bir sıra sözlərə (ki, necə, hansı, niyə və s.) qoşularaq, onlarla sonrakı sözlər arasında əlaqəni daha da qüvvətləndirir.
- Bəzi modal sözlərdən (yəqin, görünür, əlbəttə, gərək, guya və s.) sonra gələrək, ehtimallıq, zərurilik və gerçəklik məzmununun cümlələrin ikinci hissəsinə keçməsi üçün şərait yaradır.
- Feldən sonra gələrək, başqasının nitqini ifadə etməyə xidmət edir.
- Ədatlardan sonra işlənərək, ədatla birlikdə cümləni və ya onun müəyyən hissəsini qüvvətləndirməyə xidmət edir.
- Müxtəlif sözlərdən sonra gələrək həmin sözlərin mənasını qüvvətləndirir.
- Sadə bağlayıcı, qoşma, ədat, feli bağlama, işarə əvəzliyi və s.-dən sonra gələrək, mürəkkəb bağlayıcı əmələ gətirir; məs.: ancaq ki, ona görə ki, yaxud ki, bunun üçün ki, indi ki, odur ki.
- Sual cümlələrinin sonunda gələrək, xəbərə aid olur, xəbərin və ya ümumiyyətlə, cümlənin mənasındakı sualı qüvvətləndirir. / Burada təəccüblü nə var ki?
- Əvəzliklərdən sonra gələrək, onu başqa sözlərdən fərqləndirir, daha çox nəzərə çarpdırır. / O ki yaxşı adamdır, usta!
- Cümlənin sonunda etiraz məqamında işlədilir. / Mən uşaq-zad deyiləm ki.
- Əsasən cümlələrin sonunda kinayə məqamında işlədilir. / Hamı bu cür ola bilməz ki.
- Gözlənilməz bir hadisə baş verdiyi zaman əmələ gəlmiş vəziyyəti bildirmə məqamında işlədilir. / Ay aman, bu da gəlib çıxdı ki...
- Kinayə, istehza və ya etiraf məqamında işlədilir. / O lap uşaqdır ki.
Dünya xalqlarının dillərində[redaktə]
|
Ural-Altay dil ailəsi: Türk qrupu[redaktə]
|