qalmaq
Jump to navigation
Jump to search
Mündəricat
- 1 Azərbaycan dili
- 1.1 Feil
- 1.2 Dünya xalqlarının dillərində
- 1.2.1 Tərcümələr :
- 1.2.1.1 Hind-Avropa dil ailəsi: Alman qrupu
- 1.2.1.2 Hind-Avropa dil ailəsi: Roman qrupu
- 1.2.1.3 Hind-Avropa dil ailəsi: Baltik qrupu
- 1.2.1.4 Hind-Avropa dil ailəsi: Slavyan qrupu
- 1.2.1.5 Ural-Altay dil ailəsi: Baltık-Fin-Uqor qrupu
- 1.2.1.6 Dravid dil ailəsi
- 1.2.1.7 Çin-Tibet dilləri ailəsi: Sinik (Çin) qrupu
- 1.2.1.8 Mon-Xhmer dil ailəsi
- 1.2.1.9 Hind-Avropa dil ailəsi: Yunan qrupu
- 1.2.1.10 Tay-Kaday dil ailəsi
- 1.2.1.11 Hind-Avropa dil ailəsi: İran qrupu
- 1.2.1.12 Ural-Altay dil ailəsi: Koreya qrupu
- 1.2.1.13 Ural-Altay dil ailəsi: Yapon qrupu
- 1.2.1.14 Sunda-Sulaves dil ailəsi
- 1.2.1.15 Afro-Asiyatik dil ailəsi
- 1.2.1.16 Hind-Avropa dil ailəsi: Hind qrupu
- 1.2.1.17 Hind-Avropa dil ailəsi: Erməni qrupu
- 1.2.1.18 Avstroneziya dil ailəsi
- 1.2.1.19 Niger-Konqolez dil ailəsi
- 1.2.1.20 Hind-Avropa dil ailəsi: Kelt qrupu
- 1.2.1.21 Çin-Tibet dilləri ailəsi: Tibet-Burma qrupu
- 1.2.1.22 Hind-Avropa dil ailəsi: Alban qrupu
- 1.2.1.23 Qafqaz dillərinin cənub qrupu
- 1.2.1.24 Bask dili
- 1.2.1.25 And-Ekvador dil aiəsi: Keçuva qrupu
- 1.2.1.26 Ural-Altay dil ailəsi: Monqol qrupu
- 1.2.1.27 Qafqaz dillərinin şimal-qərb qrupu: Abxaz-adıqey dilləri
- 1.2.1.28 Qafqaz dillərinin şimal-şərq qrupu: Nax-dağıstan dilləri
- 1.2.2 Ural-Altay dil ailəsi: Türk qrupu
- 1.2.3 Tərcümələr :
- 1.2.1 Tərcümələr :
[redaktə]
Feil[redaktə]
azərbaycanca: qalmaq
Mənalar :
- Olduğu yerdə və halda durmaq, yerini dəyişməmək, yerindən getməmək. Hamı getdi, o qaldı. Qışda kənddə qalmaq. – Evdə ancaq Sona ilə Bahadır qaldı. N.Nərimanov. Bu axşam student evdə qalaraq, atasına məktub yazmaqla məşğul idi. Çəmənzəminli. // Yuxarı sinfə keçməmək. İkinci sinifdə qalmaq.
- Var olmaq, mövcud olmaq, davam etmək. Onun gözəlliyindən ancaq iki gözü qalmışdır. Ürəyində heç bir hiss qalmamışdır.
- Sağ olmaq, həyatda olmaq, yaşamaq. Onun indi bircə qızı qalmışdır. – Şirin güftarından ayrı lalam mən; Ümid yoxdur gələn ilə qalam mən. Q.Zakir. // İnkar şəklində: qalmamaq – ölmək, yaşamamaq, həyatda olmamaq, sağ olmamaq. Övladı qalmamaq. Onlardan heç kəs qalmamışdır.
- İşləndikdən, sərf edildikdən, xərcləndikdən sonra müəyyən miqdar mövcud olmaq. On kilo düyüdən bir kilo qalmışdır. Cibimdə bir manat pulum qalıbdır. // Bir ədədi bir ədəddən çıxdıqdan sonra hasil olmaq. Beşdən üç çıxanda iki qalır.
- Təxir edilmək, sonraya buraxılmaq, başqa vaxta keçirilmək. İclas sabaha qaldı. // Dayandırılmaq, əl çəkilmək, buraxılmaq, tərk edilmək, vaz keçilmək. O iş qaldı. Kitabın nəşri hələlik qaldı.
- Bir yerdə unudulub buraxılmaq, yaddan çıxarılmaq. Portfelim maşında qaldı. Gözlüyüm evdə qalıbdır.
- İrs yetişmək, irsən çatmaq. Atasından ona xeyli şey qaldı. – Dörd otaqdan ibarət ağzınacan dolu, topdağıtmaz ev-eşik təkcə ona [Ağcaya] qalmışdı. Mir Cəlal.
- Məhrum olmaq, əlindən çıxmaq. Qəpiksiz qalmaq. Yuxusuz qalmaq. Paltosuz qalmaq. İşsiz qalmaq. – Seyr üçün camalını əlimdə fürsət varkən; Əfsus ki, indiyədək qaldım ziyarətindən. Ə.Cavad.
- Edə bilməmək, başa çatdıra bilməmək, nail ola bilməmək, davam etdirə bilməmək, gedə bilməmək, iştirak edə bilməmək. Dərsdən qalmaq. – Qara qoçun kəlləsinin zərbəsi ilə Bəxtiyar onbasının ağrısından iki gün işdən və fəhləlikdən qaldı. S.Hüseyn. // Gecikmək, çatışa bilməmək, yetişə bilməmək, gecikərək yerində qalmaq. Qatardan qalmaq.
- Gələndən sonra müvəqqəti olaraq bir yerdə yerləşmək, qərar tapmaq, bir yerə düşmək; qonaq olmaq. Bu gecə harada qalmışdınız? Qonaqlar dünən bizdə qalmışdılar.
- Aid olmaq, dəxli olmaq, üzərinə düşmək. Onun dərdini çəkmək sənəmi qalıbdır?
- İlişmək, ilişib qalmaq, girib çıxmamaq. Boğazında sümük qalmaq. Güllə əzələsində qalıbdır.
- Bir hala düşmək, bir vəziyyət içərisinə düşmək. Pis vəziyyətdə qalmaq. Ayaq üstə qalmaq. O, üç yaşında atasız qaldı. Yuxusuz qalmaq. – [Xanımnaz:] Qorxuram .. qulluqdan çıxardarlar səni, yenə qalarıq əvvəlki kimi elə belə. C.Cabbarlı.
- Mühafizə etmək, davam etmək, əl çəkməmək, saxlamaq. Öz fikrində qalmaq. Tutduğu mövqeyində qalmaq.
- Yubanmaq, durmaq, bir yerdə ilişib qalmaq, gəlib çıxmamaq. Bizim yoldaşlar harada qaldı? Yarı yolda qalmaq. Bu vaxta kimi harada qalmısan?
- Vaxt, zaman haqqında. Saat beşə üç dəqiqə qalıbdır. Ayın axırına iki gün qalıbdır. Onun ömrünə az qalıbdır. – Axşama bir saat qalmış [Cəfərqulu] Fərhad bəyin qapısına yetişdi. Qantəmir. // Hələ çatmamaq, yetişməmək. Lakin hələ Tükəzban xalanın təklifinin [iclasda] qəbul olmaq vaxtına qalırdı. B.Talıblı.
- İnkar şəklində: qalmamaq – hamısı sərf olunmaq, işlənib qurtarmaq. Dağ başın duman almır; Yar yarın dərdə salmır; Dövlət şirin olsa da; Axırda heç kəsə qalmır. (Bayatı). [Qurban:] Səhər qazandığın axşama qalmır. Ə.Haqverdiyev; qırılıb qurtarmaq, məhv olub (edilib) qurtarmaq; kifayətlənməmək. [Səlimi:] Oğlan, xarici kapital yalnız bizim torpağın sərvətini talan etməklə qalmır. O, şəxsi mənfəət üçün hər şeyə hazır olan ərbablarımızdan, aclıq və səfalətin qucağına atdığı yüzlərlə biçarələrdən casuslar, satqınlar yetirir. M.İbrahimov; geri qalmamaq, bərabər olmaq. Dəcəllikdə yoldaşından qalmaz. – [Mahmud:] Mənim barmaqlarım kobudluqda, bərklikdə oymaqdan qalmaz! Ə.Əbülhəsən; hərəkətində, işində, adətində davam etmək, arasını kəsməmək, əl çəkməmək. Kefindən qalmamaq. İşindən qalmamaq. – Guya Zeynal vəzifəsinə çox soyuq baxır, dəfələrlə özünə xatırladılmasına baxmayaraq, səhlənkarlıqdan qalmırmış. S.Hüseyn.
- Qalmamışam, qalmamışıq şəklində – ehtiyacım(ız) yoxdur, bizə lazım deyil. [Səfər:] Yüzbaşı, – dedi, – sənin buğdana qalmamışıq, bir az özünü yığışdır. Çəmənzəminli.
- Bir sıra isimlərin yanına gətirilərək, ismin göstərdiyi mənada mürəkkəb feil, yaxud müxtəlif ifadələr düzəldilir; məs.: avara qalmaq, sağ qalmaq, gözü qalmaq, heyran qalmaq. ◊ Əslinə qalanda – əslində, həqiqətdə, doğrusuna gəldikdə. Əslinə qalanda bu vəhşilərin [qoçuların] həyatı qazamatda da pis keçmirdi. H.Sarabski. O ki qaldı..., qaldı ki... – ...gəlincə, ...gəldikdə. [Fərəcullah:] Ancaq o ki qaldı mənə, mən razıyam. Bir qız .. bir oğlanındır, gülüm! H.Sarabski. Xeyr, xeyr, mən onun [tələbəmin] adını sizə deyə bilmərəm. Qaldı ki, onun zahiri görünüşü, xasiyyəti, qabiliyyəti haqqında danışmaq, bu başqa məsələdir. Qantəmir.
Dünya xalqlarının dillərində[redaktə]
Tərcümələr :
|
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.png){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Ural-Altay dil ailəsi: Türk qrupu[redaktə]
Tərcümələr :
|
