sümük

Azərbaycanca

Ayrı abecelərdə
Latın	Кирил	عرب
sümük	сүмүк	سۆموک

Kökən

ön türkcə *siŋük

[[Kateqoriya: kökənli azərbaycanca sözlər]] sözündən.

Ad

sümük (çoxulu sümüklər)

1. İnsan və onurğalı heyvan skeletinin ayrı-ayrı tərkib hissəsi. Qol sümüyü. Baldır sümüyü.

   [İmanqulunun] bədəni elə tərpənirdi ki, elə bil heç sümüyü yox idi. Çəmənzəminli.

   [Məsmə] özünü bərkə verən kimi kürəklərindən ağrı qopur, damarları gizildəyir, sümükləri sancırdı. Mir Cəlal.

2. Müxtəlif şeylər qayırmaq üçün istifadə edilən bəzi heyvanların (fil, suiti) dişi, yaxud buna oxşar başqa bərk cisim. Qarmona sümük dil salmaq. Fil sümüyündən hazırlanan sancaq.

   Tahir sümük çərçivəli eynək taxmış ucaboy, buğdayısifət, qıvrımsaç alimi yaxşı xatırlayırdı. M.Hüseyn.

   [Fərrux] siqareti ağ sümük müştüyə keçirib yandırdı və tüstülətməyə başladı. B.Bayramov.

3. Zər (nərd və s. oyunlarda).

Yaranmış deyişlər

• sümük atmaq
• sümük sındırmaq
• sümükləri çıxmaq
• sümükləri çürümək
• sümüklərinə düşmək
• sümüklərini qırmaq
• sümüklərini sındırmaq
• sümüyünə düşmək
• sümüklərinə qədər işləmək
• ağzına sümük atmaq
• bir dəri, bir sümük

Qaynaqlar

• Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti. Dörd cilddə. IV cild. Bakı, “Şərq-Qərb”, 2006, 712 səh. (səh. 168)