sındırmaq

Azərbaycan dili

Feil

azərbaycanca: sındırmaq
Heca: sın-dır-maq
Əski əlifba: سین‌دیرماق

Mənalar :^[1]https://web.archive.org/web/20131022094257/http://azerdict.com/izahli-luget/s%C4%B1nd%C4%B1rmaq

↑
1. Bərk bir şeyə vurmaqla, toxundurmaqla, yaxud yerə salmaqla parçalamaq, qırıb tökmək. Stəkanı yerə salıb sındırmaq. Su dolçasını sındırmaq. Güzgünü sındırmaq. – ..Birdən gülümü üzdüm, tacımı daşa vurdum, ..sındırdım. A.Divanbəyoğlu. Noldu, ehtiyatsız yenə dolandın; Bulaqda kuzəni sındırdın dünən. N.Xəzri. // Bütöv bir şeyi bərk bir şeyə vuraraq xıncım-xıncım etmək, qırmaq. Daş sındırmaq.
2. Qopararaq üzmək, qırmaq. Şaxı sındırmaq. Stolun qıçını sındırmaq. – Getdi meşə içrə odun qırmağa; Şax budağı başladı sındırmağa. A.Səhhət. [Güllü:] Mən daha budaq sındırmayacağam. H.Seyidbəyli.
3. Korlamaq, xarab etmək, yararsız hala salmaq. Saatı sındırmaq. Oyuncağı sındırmaq. Aləti sındırmaq.
4. Şikəst etmək, qırmaq. Qolunu sındırmaq. Ayağını sındırmaq. – Molla bir uşağın ayaqlarını falaqqaya qoyanda on bir çubuq sındırır. C.Məmmədquluzadə. [Hambal:] A Məşədi, bu qədər xəlqə pul paylayırsan, mənə də bir abbası ver, belimi sındırıbsan. Ü.Hacıbəyov.
5. məc. Məhv etmək, yox etmək, məğlub etmək, dağıtmaq. Köhnəlmiş idarə üsulunu sındırıb yenisini qurmaq. – Qoşun sındırmış, qala fəth etmiş əsgər sevinci ilə Durmuş yatağına girdi. Mir Cəlal.
6. məc. Pərt etmək, xətrinə dəymək, məyus etmək. Səlim [Naşadı] son sözilə məclisdə sındırmışdı. S.Hüseyn. Bu gülüşlər də onu sındırmışdı. H.Nəzərli. Yoldaş komandir! Gəlin siz məni sındırmayın, mənim də taytuşum var. Ə.Vəliyev.
7. məc. dan. zar. Həvəslə, şövqlə oynamaq (rəqs etmək). [Kərbəlayı Fatmanisə:] Vallahı, zalımın qızı elə sındırır ki, elə sındırır ki, bütün sümükləri beşatılan kimi şaraq-şaraq şaqqıldayır. C.Cabbarlı. _ Sındıra-sındıra oynamaq – həvəslə, ehtirasla, şövqlə oynamaq. Gələnlərdən iki nəfəri ortada sındırasındıra oynayırdı. M.Hüseyn.
8. Bir sıra isimlərin yanına gətirilərək, mürəkkəb feil və müxtəlif ifadələr düzəldilir; məs.: ürəyini sındırmaq, sözünü sındırmaq, başını sındırmaq, qol-qanadını sındırmaq, belini sındırmaq və s.

Şəxs əvəzliyi	Fellərin şəxsə və zamana görə dəyişməsi					Felin formaları					Hallar	Fellərin hallanması
	Keçmiş zaman		İndiki zaman	Gələcək zaman		əmr	arzu (gərək...)	vacib	lazım	şərt
	şühudi	nəqli	İndiki zaman	qəti	qeyri-qəti	əmr	arzu (gərək...)	vacib	lazım	şərt
Mən	sındırmışdım	sındırdım	sındırıram	sındıracağam	sındıraram	sındırım	sındıram	sındırmalıyam	sındırasıyam	sındırsam	Adlıq	sındırmaq
Sən	sındırmışdın	sındırdın	sındırırsan	sındıracaqsan	sındırarsan	sındır	sındırasan	sındırmalısan	sındırasısan	sındırsan	Yiyəlik	sındırmağın
O	sındırmışdı	sındırdı	sındırır	sındıracaq	sındırar	sındırsın	sındıra	sındırmalıdır	sındırasıdır	sındırsa	Yönlük	sındırmağa
Biz	sındırmışdıq	sındırdıq	sındırırıq	sındıracağıq	sındırarıq	sındıraq	sındıraq	sındırmalıyıq	sındırasıyıq	sındırsaq	Təsirlik	sındırmağı
Siz	sındırmışdınız	sındırdınız	sındırırsınız	sındıracaqsınız	sındırarsınız	sındırasınız	sındırasınız	sındırmalısınız	sındırasısınız	sındırsanız	Yerlik	sındırmaqda
Onlar	sındırmışdılar	sındırdılar	sındırırlar	sındıracaqlar	sındırarlar	sındırsınlar	sındıralar	sındırmalıdırlar	sındırasıdır	sındırsalar	Çıxışlıq	sındırmaqdan